بخشي از درس اخلاق حضرت آيت الله العظمي مظاهري :
اول سوره مزمل 7-8 تا آيه يك دستورالعمل به پيامبر يارسولاله اي كسي كه عباي نبوت را به دوش گرفتهاي بار سنگيني به دوشت آمده «انا سنلقي عليك قولاً ثقيلا» چه بايد كرد اين بار سنگين را به منزل برسانيم يك دستورالعمل 10گانه قرآن داده است به پيامبراكرم، لذا اين دستورالعمل پيامبراكرم را ما هم اگر عمل بكنيم آن خودسازي سنگين كه گفتم حتماً براي ما آسان ميشود قدرت و ارادهاي پيدا مي كنيم كه لااقل بشود بتوانيم مسلط بر صفات رذيله بشويم به مرور زمان بتوانيم اين درخت رذالت را از دل بكنيم و به جاي آن درخت فضيلت را غرس كنيم، بارور كنيم، ازميوهي آن استفاده كنيم، دستوراول و دومش كه هفتهي گذشته دربارهاش اشاره كردم شب بيداري و نماز شب قبل از طلوع فجر و گفتم كه اين شببيداري قدرت اراده ميدهد به قول قرآن در همين دستورالعمل مي فرمايد «ان ناشئه الليل هي اشد وطاً و أقوم قيلا» شببيداري موجب ميشود انسان بتواند پا بگذارد روي نفس اماره، پا بگذارد روي هوي و هوس پا بگذارد روي صفات رذيله، و ميشود قدرت اراده پيدا كند ارادهاي كه بتواند در پيامبراكرم بار نبوت را به منزل برساند و راجع به ما درخت رذالت در درون عمق و جانمان را بكنيم لااقل مسلط بر آن صفات رذيله بشويم.
لذا آن شبزندهداري حتماً بايد باشد و درشببيداري معلوم است راز و نياز با خدا است رابطه باخدا، استفاده كردن از جاذبهها در عالم ملكوت، استفاده كردن از جاذبهي خود خدا از نور مقدس خدا و بالاخره خدا را در دل آوردن، دل را مهيا كردن براي اينكه صاحب خانه وارد خانه شود و بدون اين شببيداري بدون اين نماز شب حتماً نميشود به قول امام يازدهم معقول نيست كسي بتواند راه را بپيمايد بدون شببيداري بتواند راه را بپيمايد بدون نمازشب، و نماز شب براي اهل دل يك وجوبي دارد حتي در روايات ميخوانيم كه امام صادق(ع) اصرار ميكنند اگر شببيدار نشدي قضاي نماز شب را بخوان تا اين كه ديگر اين بيتوفيقيها برايت پيدا نشود اگر نشد قضاي آن را بخوان تا خدا به واسطهي آن توجه تو به قضاي نماز شب به تو توفق بدهد براي نماز شب بيدار شوي بتواني نماز شب را هميشه بخواني و آنكه ما سراغ داريم بزرگان، كساني كه اين راه را پيمودند به جايي رسيدند اصرار زياد به شاگردها دارند در شببيداري به قول قرآن به اندازهي ممكن، البته افراطگري نه . اين در اسلام نيست البته خسته كردن خود نه اين در اسلام نيست اين پيش اهل دل نيست پيش سير و سلوكي ها نيست مخصوصاً شاگردهاشون در اول كار، تفريط نه، افراط نه، حد توسط و براي جوانها و امروزيها يك ساعت قبل از اذان صبح خيلي كار ميشود كرد.
و اين نماز شب قبل اذان صبح و در هفتهي گذشته ميگفتم توسل و بعد دربارهاش صحبت ميكنم حتماً بايد در اين يك ساعت باشد و بهترين توسلها و زيارتجامعهكبيره كه يك صبحگاهي و همه اسرار شيعه در آن نهفته 10 دقيقه يك ربع بيشتر هم طول نميكشد اگر با توجه به حضرت وليعصر هم باشد مداحوار هم باشد فوقالعاده بيشتر تأثير دارد بنابراين يك ساعت قبل از اذان صبح اگر كسي سير و سلوك مي خواهد حتماً بايد اين بيدار باشد اما چيزي كه تا به حال به جوانها گفتم الان به جلسه بگويم اين است كه فراوان مزمت شده است از كسي كه نماز شب نميخواند مزمت شده است از كسي كه نماز شب ندارد حتي از حضرت وليعصر نقل شده است كه فرمودند ننگ است براي شيعيان ما كه نماز شب نداشته باشند ننگ است براي شيعيان ما كه شببيداري نداشته باشند. ان جمله از آقا امامزمان زياد شنيده شده است بزرگاني كه تشرف برايشان پيدا شده اين جمله را از امامزمان نقل كردهاند چنانچه در كلمات ائمهطاهريت (ع) به اصحابشان اين جمله ديده ميشود نگوئيد مستحب است مگر ميشود هر مستحبي را انسان زيرپا بگذارد مستحب است اما مستحبي است كه اگر باشد دنيا دارد، آخرت دارد، سيروسلوك دارد، اگر باشد نشاط در روز نشاط در زندگي دارد و اگر نباشد گرفتاري دارد.
اگر نباشد بداند كه نميتواند دنيا و آخرتش را اداره بكند به قول مرحوم قاضي گفت فرزندم اگر دنيا ميخواهي نماز شب اگر آخرت ميخواهي نماز شب اگر دنيا و آخرت ميخواهي نماز شب من از قول مرحوم قاضي بگويم كه به علامه طباطبائي اين جمله را ديگر نفرموده، اگر سير و سلوك مي خواهي نماز شب و بدون شبزنده داري بدون نماز شب كسي به جايي نميسرد البته گفتم افراط نه، همين مقدار اين يازده ركعت نماز خوانده شود حالا در آن قنوت وتر اگر بتواند مستحباب را به جا بياورد آورده والا نه آن يازده ركعت خوانده شود تمام اين خصوصياتي كه در كتابها آمده من جمله مفاتيح براي جوانها براي افرادي كه كار دارند براي افرادي كه روز بايد فعاليت داشته باشند نه، ولي اين يازده ركعت حتماً آري چنانچه هفتهي گذشته ميگفتم پيامبراكرم از ساعت دوازده به آن طرف هي ميخوابيدند بيدار ميشدند و آن طور كه در روايات آمده چهار پنج بار ميخوابيدند بيدار ميشدند وضو ميگرفتند چند ركعت نماز ميخواندند و دوباره ميخوابيدند بلند ميشدند وضو ميگرفتند يك مقداري قرآن ميخواندند و بالاخره دوازده به ان طرف پيامبراكرم بيدار بودند چنانچه اين آيه همين را مي فرمايد «يا ايها المزمل قل الليل الا قليلا نصفه أننقص منه قليلا أوزد عله ورتل القرآن ترتيلا» يارسولالله به اندازه ممكن بعد ميفرمايد از دوازده تا بعد اول آفتاب بعد ميفرمايد كم كن زياد كن و بالاخره هر چقدر ميتواني الان هم به همه سفارش ميكنم آن اندازه كه ميشود.
حالا ولو نيمساعت قبل از اذان صبح يازده ركعت نماز بعد يك زيارت جامعه و بعد از آن نماز اول وقت بعد از آن هم بخوابد و موقع صبحانه موقع كارش بيدار شود اما اين بخواهد نباشد نميشود در روايات ميگويد نميشودهمين جملهي كه الان از قرآن برايتان خواندم ميگويد نميشود اهل دل ميگويند:نباشد نميشود وبالاخره اگر نشاط ميخواهي در زندگي باشد اگر يك زندگي خوش و خرمي ميخواهيد بايد باشد اگر بخواهيد گرههايتان به طور ناخودآگاه حل شود نماز شب آن را حل ميكند بايد باشد و بالاخره اگر دنيا ميخواهيد بايد باشد اگر آخرت ميخواهيد بايد باشد و مونس خوبي هم هست در قبرو عالم برزخ يكي از چيزهايي كه فوقالعاده رفيق خوبي رفيق نوراني رفيق باحالي در عالم برزخ است نماز شب است. و اين نماز شب در عالم برزخ براي انسان خيلي كار ميكند يكي نماز اول وقت است و يكي نماز شب است. اين اول و دوم اين دستورالعمل كه به پيامبر داده شده است اول شببيداري به هر چقدر ميتواني دوم نماز شب چه مقدار هر چه ميتواني به شرط آنكه بياعتنايي نباشد اما از آن طرف هم افراطگري، خستهكردن خود، سرخوردن هم نباشد .
سوم كه در اين دستورالعمل آمده اين هم فوقالعاده مهم است و پيامبراكرم و ائمهطاهرين علما و بزرگان داشتهاند خواندن قرآن قبل از طلوع فجر، بعد از طلوع فجر «ورتلل القرآن ترتيلا» قرآن خواندن با حال شمرده شمرده ترتيل يعني با حال قرآن خواندن با جاذبه قرآن خواندن مثل اينكه خدا با تو حرف ميزند براي اينكه قرآن كلامالله است و معني كلامالله اينكه قرآن با خدا به زبان ما با ما حرف ميزند و براي همين مستحب است وقتي مثلاًبه «يا ايها الذين آمنوا» ميرسيم بگوئيم لبيك. يعني خدا صدا ميكند ما را اي مسلمان و ما جواب بدهيم و بگوئيم بله اين مستحب است كه وقتي ميگويد يا ايها الذين آمنوا بگوئيم لبيك. يعني پروردگار عالم با زبان ما، ما را صدا ميكند ما جواب خدا را بدهيم بگوئيم بله، قرآن خواندن اين جور يعني انسان بايد توجه داشته باشد خدا با او صحبت ميكند و با زبان خودش هم صحبت ميكند و معني كلامالله اين است. ومعناي رتلالقرآنتريتلا هم اين است. اولاً مثل پيامبراكرم در شب چنين بودند ايشان با يك جاذبهي خواص قرآن ميخواندند بلند هم ميخواندند به طوري كه جاذبهي خواص پيامبراكرم اطراف خانه را ميگرفت و سنيها نوشتند شيعه نشوته است اين جمله در تاريخ خيلي زياد آمده است اينكه پيامبراكرم در دل شب قرآن ميخواندند بلند بلند و دشمنهاي پيامبراكرم همانها كه روز اذيت ميكردند همانها كه روز سنگش ميزدند همانها كه روز مانع سرسخت براي پيشرفت او بودند ميآمدند اطراف خانه پيامبر را ميگرفتند و پشت به رختخواب ميزدند پشت به خوابشان ميزدند براي اينكه گوش بدهند به قرآن پيامبر و از جاذبهي قرآن پيامبر استفاده كنند حتي هست تحريم شنيدن صداي پيامبر را اينها وضع كرده بودند همانطور كه تحريم اقتصادي براي پيامبر جلو آورده بودندتحريم تماس با پيامبر را هم به طور قانون وضع كرده بودند.
حتي در سيرهي علوي ميخوانيم سيرهابنهشام مروج الذهب ديگران ميگويند كه قانون وضع شده بود اگر كسي غريبه وارد مكه شد بايد دو تا پنبه داخل گوش بگذارد كه نكند جاذبهي پيامبر او را بگيرد نكند صداي پيامبر را بشنود و مسلمان بشود قانون خيلي بالاست. شديد هم راجع به تحريم اقتصادي هم راجع به تحريم تماس اما همينها كه قانون وضع كرده بودند در دل شب مي آمدند اطراف خانه پيامبر گوش ميدادند به قرآن پيامبر آن قضيهي وليدبنمغيره مشهور است مرحوم طبرسي(ره) در مجمعالبيان در آخر سورهي مزمل آورده است اينكه اين ريحانهالعرب گل سرسبد در فصاحت و بلاغت يك وقتي پيامبراكرم آمده بود در خانهي خدا قرآن ميخواند، جاذبهي قرآن آنرا تا اندازهاي گرفته بود كه «در ميان رفقايش هم پيالههايش بودند نشست و يك جملهاي از اين نقل ميكنند جمله خيلي بالاست. گفت «انله لحلاوه وان له لتراوه و ان اعلاه لمثمر و ان اسفله (لمغصق) و انه يعلوا ولا يعلي عليه» گفت اي رفقا اين قرآن يك حلاوت خاص دارد اين قرآن يك طروات خاص دارد اين قرآن ثمره اش فوقالعاده ميوههايش فوقالعاده شيرين است اين قرآن ريشه دارد ريشههاي آن خيلي محكم است اي رفقا اين قرآن كلامي است كه هيچ كلامي برتر از آن نميتواند باشد اين مال خالدبنوليد است و اين رتلالقرآن ترتيلا يك معنايش اين است كه ما از جاذبهي قرآن كه مي خوانيم استفاده كنيم و جاذبه هم ميدهد اگر بتوانيم با زمرمهاي اگر بتوانيمم با يك صدايي به شرط اينكه مزاحم خانواده نباشيم مزاحم زن و بچه نباشيم يك مقدار قبل از اذان صبح بعد اذان صبح قرآن بخوانيم چيزي كه بايد عرض كنم اينكه ما در ماه اقلاً يك ختم قرآن داشته باشيم و گرنه جفا كردهايم به قرآن اين قرآن نور است اين قرآن خيلي به ما حق دارد اين قرآن كلام الهي است نعمتي است كه فوق اين نعمت نعمتي نيست به غير از نعمت اهلبيت (ع) يعني ما دو نعمت داريم يكي نعمت قرآن و يكي نعمت چهارده معصوم كه به قول پيامبراكرم ثقلين، معناي ثقلين هم همين است يعني دو تا چيز فوقالعاده گرانبها، و انصافاً هم اين دو چيز فوقالعاده گرانبها، پشتوانهي اسلام بالاترين همين خود قرآن ميفرمايد «من اعرض عن ذكري فان له معيشه زنكا و نحشره يوم القيامه أعمي» آن كسي كه قرآن نميخواند سر و كار با قرآن ندارد دو تا مصيبت دارد يك مصيبت در دنيا گره روي گره زندگي ناخوش كلاف سر به گم چه كنم چه كنم يكي هم در آخرت كور وارد صف محشر ميشود گفتم عزيزانم نگوئيد مستحب است و حالا كه مستحب است نخوانم طوري نيست نه، اين قرآن است برايتان ميخوانم ميگويد نميشود اعراض از قرآن شود نميشود در زندگي ما قرآن نباشد مخصوصاً سير و سلوك كسي بخواهد سير و سلوك كند كسي بخواهد خودسازي كند .
بايد اقلاً روزي يك جزء قرآن داشته باشد و آن كساني كه سر و كار با قرآن دارند ميدانند يك جزء قرآن نيمساعت طول ميكشد بنابراين اگر شما يك ربع قبل اذان صبح يا يك ربع بعد اذان صبح قرآن بخواني نصف جزء قرآن خوانديد اگر اول شب به جاي اين برنامهها كه قاعدهاي هم ندارد به جاي اين گعدهها، كه نتيجهاي هم ندارد لااقل قبل از همه چيز نصف جزء قرآن بخوانيد يك ربع نيمساعت در شبانهروز عمرتان را صرف قرآن كنيد ترتيل هم داشته باشد نيمساعت طول ميكشد و حيف است اين نعمت بزرگ را كه براي همه چيز خوب است ما از آن اعراض داشته باشيم حالا آن كه الان مورد بحث ما است اين است كه اگر كسي سير و سلوك بخواهد اگر كسي بخواهد مسلط بر نفس اماره بر هوي و هوس اگر كسي بخواهد مسلط بر صفات رذيله بشود بايد سروكار با قرآن داشته باشد و رتلالقرآنترتيلا خيلي جاذبه دارد قرآن و انسان ميتواند دل هر چه سنگ دل هر چه سياه به مرور زمان مخصوصاً قبل اذان صبح بعد اذان صبح از جاذبهي قرآن استفاده كند و ميتواند اين سنگدلي را اين سياه دلي را به واسطهي نور قرآن از بين ببرد كمكم نور قرآن رسوخ در دل كند انسان ارادهي قوي پيدا كند و آسان شود براي او خودسازي حتماً بايد باشد .
و بعضي اوقات يك جرقهاي زده ميشود بايد مواظب اين جرقهها باشيم يك روايت داريم اين روايت خيلي روايت خوبي است و اهل دل به اين روايت خيلي اهميت ميدهند و آن اين است كه پيامبراكرم فرموده «الا ان في ايام دهركم نفخات علي فتعرضوالها» نسيمهاي رحمت ميوزد در شبانهروز مخصوصاً قبل اذان صبح بعد اذان صبح پيامبراكرم ميفرمايد مواظب باشيد خود را در معرض اين نسيمها قرار بدهيد بعضي اوقات انسان با يك آيه عوض ميشود چه عوض شدني فضيلابنعياض يك ياقي بود يك تاقي بود اما راستي يكي از اولياءالله شد كه جرقه از قرآن دربارهي فضيلابنعياض ميخوانيم كه رفته بود دزدي آن هم دزدي ناموس اما در پشت بام رفته بود كه برود در خانه مردم عرض مردم را جسارت كند يك پيرمردي همسايهي آن خانه در دل شب قرآن مي خواند رسيد به اين جا «الم يعن للذين آمنوا ان تخشع قلوبهم لذكرالله و ما انزل من الحق » آيا وقت آن نشده اين دل سياه اين دل سخت حالت خضوع پيدا كند به واسطهي راز و نياز با خدا به واسطهي قرآن يك جرقهاي در دل آن آقا آمد همانجا گفت چرا وقت آن رسيده دل شكست دل عوض شد اشك ريخت و بالاخره از آنجا شروع شد ناگهان توانست ره صدساله را بپيمايد ما مهمتر از اين اينكه در منجلاب بدبختي گرفتار بود صد سال عقب گرد كرده بود يك دل فوقالعاد سياه سنگيني براي خودش درست كرده بود اما همين ياقي و تاقي با يك جرقهاي از قرآن ناگهان عوض شد از اين نسيمها استفاده كنيد در جلسات قرآن بنشينيد ديگران برايتان قرآت بخوانند كار يك مرتبه ميشود خودتان قبل اذان صبح بعد اذان صبح با يك زمزمهاي قرآن بخوانيد در آن قرآن خواندن ناگهان ميبينيد يك جرقهاي آمد بعضي اوقات يك جرقه روي يك انبار بنزين يك انبار بنزين را آتش ميزند بعضي اوقات يك جرقهاي روي دل، دل سياه و دل سنگين دل سنگ را فضيلابنعياض را ميرساند به مقام اولياءالهي.
پايگاه اطلاع رساني معظم له