به گزارش سایت جامعه علمیه امیرالمومنین علیه السلام درس اخلاق استاد فرزانه حضرت آیت الله تحریری (حفظه الله) صبح سه شنبه 14/8/92 مصادف با اول محرم الحرام 1435 هجری قمری درمسجد ولی الله اعظم (عج) برگزار شد.
استاد تحریری پس از تلاوت آیه شریفه:« یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ ارْجِعِی إِلی رَبِّكِ راضِیَهً مَرْضِیَّهً فَادْخُلِی فِی عِبادِی وَ ادْخُلِی جَنَّتِی» جهت ادای احترام به محضر حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام اشعار زیر را قرائت نمودند:
خیزد از نای دل ، نوای حسین چون کند یاد نینوای حسین
جای آزادگان اگر جویی نظری کن به کربلای حسین
تا قیامت در اهتزاز بود در تمام جهان ، لوای حسین
نیست هرگز ز جاه و منزلتش کسی آگه به جز خدای حسین
پای بگذار جای پای حسین گرکه داری به سر هوای حسین
ایشان ماه محرم را ماه توجه خاص به مقام ولایت الهیه دانسته و افزودند:در این ماه به تمام معنا نشان داده شده که مقام ولایت الهیه و امامت چه اقتضائاتی دارد.امام حسین علیه السلام حقیقتی است که از جهت سیره، رفتار و گفتار برای همگان مایه درس و پیروی است.فضائل گوناگونی که این شخصیت بزرگ داشته است در زمان نبی اکرم(ص) نیز جلوه هایی برای امت اسلامی داشته و خدای متعال خواسته مانند سایر اتمام حجت ها از این طریق هم بر امت اسلامی اتمام حجت کرده باشد و شخصیت این امام بزرگ را در مواقع مختلف نشان داده است و خصوصیاتی از آن حضرت تجلی کرده است که نشان می دهد جایگاه ایشان همسان جایگاه مقام رسالت است. جایگاه مقام رسالت دعوت بی چون و چرا و به طور کامل به سوی خداوند متعال است.
«قُلْ هَـذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَی اللّهِ عَلَی بَصِیرَةٍ أَنَاْ وَمَنِ اتَّبَعَنِی وَسُبْحَانَ اللّهِ وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِکِینَ»
در این دعوت پیامبر ملتزم است که با تمامی گرفتاری ها و مشکلات مواجه شود و آن را از جان و دل به هر نحوی که شده است از دست ندهد؛ عملا و قولا دعوت سوی خدای متعال را داشته باشد. نبی بزرگوار اسلام(ص) این حقیقت را قبل و بعد از هجرت به مدینه نشان دادند. در جریان مباهله نه تنها خود نبی مکرم اسلام (ص) در این جایگاه قرار گرفته است بلکه اهل بیتش این تکلیف شیرین الهی را با جان دل پذیرفته اند که تا پای جان حاضر به حمایت از اسلام باشند.
لذا بزرگ نصارا وقتی این چهره های ملکوتی و الهی را دید از مباهله کنار کشید و اعلام کرد من در این چهره ها چیزی می بینم که اگر دعا کنند کوه کنده می شود و اگر علیه نصارا دعا کنند نسلی از نصارا باقی نخواهد ماند.
این موضوع مهمی است که برای همگان باید مورد توجه باشد مخصوصا برای ما طلبه ها که ما آمده ایم در جایگاهی که این دعوت الهی را بشنویم ، درست درک کنیم و با درک صحیح وظیفه خود را در وقت خودش ادا کنیم انشاء الله.
خداوند متعال برای هر حقیقتی الگوی تام گزارده است، برای مساله دعوت که ساختمان وجودی انسان برای همین راهنمایی به سوی خدا آفریده شده است و خداوند در فطرت ما دعوت به سوی خودش و توجه به خودش را آفریده است.
این فطرت توحیدی دعوت فطری ما به سوی خداوند متعال است منتها با این دعوت فطری باید یک دعوت بیرونی هم همراهی کند تا این دعوت فطری شکوفا شود. آن دعوت بیرونی که مطابق با دعوت درونی ماست همان دعوت دین است« فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَ‌تَ اللَّـهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّـهِ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ».
دین که مجموعه ای از اعتقادات صالح و مسائل اخلاقی و مسائل عملی است منطبق است با ساختمان وجودی انسان؛ خدای متعال انسان را به گونه ای آفریده که طالب سه مرحله کلی است:
1- مرحله بالا و اعلا همان مرحله عقلانی انسان است که مسائل بینشی به بعد عقلانی تکیه می کنند.
2- دوام مسائل عملی که ان بینشها را با دستوراتی عملی می کنیم.
3- مسائل اخلاقی و اوصاف نفسانی است
اینها با هم مرتبط است بینشهای انسان در زمینه های لازم برای اصلاح اعمال و اعمال صالح هم تاثیر در حالات انسان می گذارد.
حضرت آیت الله تحریری بعد از این مقدمات به بیان روایتی نورانی از امام حسین علیه السلام پرداخته و فرمودند:
شخص عربی به خطا جنایتی از او صادر شد و برای او دیه ای لازم آمد در حالی که هیچ پولی در بساط نداشت. از این رو خدمت امام حسین علیه السلام در مدینه آمد و عرض کرد: از جد بزرگوارتان شنیدم که فرمودند وقتی حاجتی دارید از یکی از این چهار نفر بخواهید:
1- شخص عربی که شرافت خانوادگی دارد 2- یک مولی کریم 3- یا کسی که حامل قرآن است 4- و یا کسی که وجاهت ظاهری دارد
آن شخص بدهکار عرض کرد : و همه اینها در شما جمع است هم عرب شریفید هم مولی کریم ، قرآن هم در خانه شما نازل شده است و از جد بزرگوارتان(ص) شنیدم که فرمودند: وقتی می خواهید به من نگاه کنید به حسن و حسین (علیهما السلام) نگاه کنید.
حضرت خواهش او را جویا شدند و آن شخص عرض کرد که دیه ای بده کار است.
امام علیه السلام فرموند : از پدرم شنیدم « قیمة کل امرء ما یحسنه؛ ارزش شخص به آن چیزی است که آن را نیکو می شمارد» و از جدم شنیدم:« المعروف بقدر المعرفة؛ ارزش انسان به اندازه معرفت اوست»
استاد تحریری در توضیح این کلام شریف افزودند: این مساله مهمی است ما انسانها برای یک مرتبه عالی خلق شده ایم و آن مقام عبودیت خداست که جز در پرتو 1- معرفت عبد 2- معرفت معبود 3- معرفت رابطه عبد با معبود 4- معرفت راه ارتباط معبود با عبد و 5- دانستن کلیاتی از اینکه این رابطه چگونه برقرار بشود و معین شدن جایگاه انسان و این پنج معرفت اساس تعالیم قرآن کریم و تعالیم اهل بیت علیهم السلام است. انسان هر مقدار بخواهد نزد خداوند متعال ارزش پیدا کند در پرتو این معرفتها و به کار بستن این معرفتها می تواند.
در ادامه استاد بیان روایت را تکمیل کرده و فرمودند:حضرت به اعرابی فرمودند: من سه مساله از شما سوال می کنم به هر مقدار که درست جواب دادی دین تو را می پردازم
اعرابی که مرد فهیم و با معرفتی بود عرض کرد: شما معدن علم حقیقی و علم نبوت هستی شما کجا و ما کجا اگر چیزی بدانم پاسخ می دهم و اگر نه از شما سوال می کنم.
امام علیه السلام پرسیدند: افضل اعمال و بالاترین اعمال کدام است.
اعرابی عرض کرد: «اطمینان به خدا»(داشتن اعتماد قلبی به خدا که خدا کمال ما را خواسته و هیچگاه انسان را رها نمی کند، خصوصا در امور معنوی نمی شود انسان طالب خدا باشد و خدا دستگیری نکند. اگر واقعا برای خود سازی به درگاه الهی و اهل بیت برویم قطعا ما را تحویل می گیرند)
امام علیه السلام پرسیدند:زینت انسان چیت
عرض کرد:علمی که با او حلم و بردباری همراه باشد، امام فرمودند اگر نداشت چه؟؛ عرض کرد مالی داشته باشد که با آن کرامت و بخشش کند؛ امام فرمودند اگر این را هم نداشت چه؟؛ عرض کرد اگر فقیر است صبر داشته باشد.
پس حضرت کیسه ای را به شخص دادند جهت پرداخت دیه اش که 1000 دینار بود و انگشتر مبارکشان را نیز به او هدیه کردند و فرمودند در نفقه ات خرج کن.
و اعرابی عرض کرد:«الله يعلم حيث يجعل رسالته»
امام علیه السلام کلام اعرابی را تقریر کردند و امضاء امام برای ما حجت است.
ما در جهت درک ایمان به خدا و ایمان به رسول و ایمان به قیامت و ایمان به امام باید حرکت علمی داشته باشیم، همراه با این حرکت علمی حرکت قلبی داشته باشیم و حرکت عملی با اتصاف به اوصاف نفسانی.
باید دل را به خدا بدهیم و با اعتماد به خدا در راه تحصیل علم و معرفت قدم برداریم علمی که با حلم و بردباری همراه باشد. و اگر هم خدای ناکرده در یک فقری قرار گرفتیم صبر داشته باشیم.
در توسلاتمان هم باید اینها را بخواهیم هرچه توسلات ما با حالت خضوع باشد عنایات اهل بیت علیهم السلام بیشتر شامل حال ما خواهد شد و از بهترین نوع ابراز احساسات و عواطف اشک ریختن است.